Δευτέρα 22 Μαρτίου 2021

η Μακεδονία στα χρόνια του μεγάλου ξεσηκωμού!

από παλιές εργασίες  

 Το γεγονός της Ελληνικής εθνεγερσίας θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε σήμερα. Γεγονός  που αποτελεί τον άξονα της ιστορικής συνείδησης του νεότερου και σύγχρονου Ελληνισμού, το σημαντικότερο των τελευταίων χρόνων , που προσδιορίζει την εθνική μας αυτογνωσία και την κρατική μας υπόσταση και συμβολίζει τους αγώνες του Ελληνικού λαού για ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία , δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Σήμερα παρά ποτέ αποτελεί  σύμβολο αγώνα και διαχρονικό παράδειγμα για τα ανθρώπινα ιδανικά της ελευθερίας , της δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης.

Τονίζοντας ιδιαίτερα   στους δύσκολους καιρούς που βιώνουμε την εμπειρία της «προστασίας και τη βοήθειας» των μεγάλων δυνάμεων όπως και τότε……

- «κι από κοντά οι μεγάλοι μας προστάτες αγάλι-αγάλι έγιναν νεκροθάφτες


. . . ……………………………………………

(.... χρόνια μετά την επανάσταση στη Μακεδονία )

Η επανάσταση του 1821 σφράγισε την εθνική πορεία των Ελλήνων .

Ο κοινοτικός θεσμός που στήριξε σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας την οργάνωση του Ελληνισμού ( Και καταργήθηκε δυστυχώς στα χρόνια του Όθωνα ) η Εκκλησία με τη σημαντική της συμβολή στη διατήρηση της πίστης , στη διάδοση  της παιδείας, στη διατήρηση της ταυτότητας του Ελληνισμού. Οι δάσκαλοι και οι λόγιοι με το εκπαιδευτικό και συγγραφικό τους έργο, οι έμποροι και οι ναυτικοί με την οικονομική τους συνεισφορά , οι κλέφτες και οι αρματολοί με τον ένοπλο αγώνα τους ενάντια  στους Τούρκους, αλλά κυρίως ο ανώνυμος λαός με τον ηρωισμό και τις θυσίες του πραγματοποίησαν(παρά τη θέληση της Ιεράς Συμμαχίας) αυτήν την τρέλα .

Προάγγελος τη επανάστασης ο οραματιστής και ιδεολόγος ποιητής ο Ρήγας Φεραίος έσπειρε τον σπόρο της επανάστασης με τα φλογερά του ποιήματα .Ο θούριός του συγκινεί ακόμη . και το όραμά του για ενωμένα βαλκάνια με την Ελλάδα να πρωταγωνιστεί  πολιτιστικά και οικονομικά  θα έπρεπε να μας προβληματίζει ιδιαίτερα σήμερα.

Η Φιλική εταιρεία ανέλαβε να μετουσιώσει σε πραγματικότητα τον πόθο των Ελλήνων για ελευθερία και δημιουργία ενός κράτους, που θα στηριζόταν στις εθνικές παραδόσεις και στην πολιτιστική και οικονομική αναγέννηση. Ιδέες που εισέπραξαν ως αντιδάνειο από τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης . Περί ελευθερίας και «ισοπολιτείας».

Ο αγώνας των Ελλήνων υπήρξε μακροχρόνιος άνισος με στιγμές ηρωικής κορύφωσης, με περιόδους κάμψης και εμφυλίων συγκρούσεων .Μετά τις μεγάλες θυσίες κατέληξε στη δημιουργία ενός μικρού σε έκταση κράτους , που δεν ανταποκρινόταν στις προσδοκίες των Ελλήνων, αλλά έγινε εφαλτήριο για την πραγμάτωση πολλών οραμάτων του έθνους. Τι έγινε όμως στη Μακεδονία όλα αυτά τα χρόνια;

Η Μακεδονία αποτελούσε πάντοτε τον κυματοθραύστη των βαρβαρικών επιδρομών .Οι Τούρκοι κατέστειλαν γρήγορα όλα τα επαναστατικά κινήματα της Μακεδονίας, όπως στην Χαλκιδική, στην Πιερία και στη Νάουσα. Χαρακτηριστική είναι η επιστολή του επικεφαλής στη Μακεδονία Εμμανουήλ Παππά προς τους αρχηγούς του ελληνικού στόλου, με την οποία ζητεί βοήθεια για τη διεξαγωγή της επανάστασης στις 17 Ιουνίου 1821 στον Πολύγυρο.

Όλα αυτά τα χρόνια βέβαια  είναι γνωστή η δράση των κλεφτών και αρματολών στη Μακεδονία . Ακόμη οι πρωταγωνιστές της επανάστασης της Μολδοβλαχίας είναι Μακεδόνες (Γεωργάκης Ολύμπιος  Κων /νος Φαρμάκης)

Μετά την κατάσβεση των κινημάτων αυτών κατά τη διάρκεια του 1822 οι αγωνιστές της Μακεδονίας θα καταφύγουν στο Νότο για να ενισχύσουν τον εκεί απελευθερωτικό  αγώνα .

 Αργότερα στον ένοπλο Μακεδονικό Αγώνα θα προστρέξουν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας Κρητικοί Μακεδονομάχοι, Παύλος Μελάς. κ.α γιατί δεν πρόκειται για οποιοδήποτε απλό κοινωνικό πολιτικό γεγονός , αλλά για την Παλιγγενεσία του έθνους .

Προφητικά και διαχρονικά τα λόγια των τραγουδιών του Μεγάλου Τσίρκου

Εμείς πολεμήσαμε για να’ χετε εσείς ψωμί να φάτε

Που είναι οι 3 του Σεπτέμβρη; (που πάει τόσος αγώνας για σύνταγμα, ελευθερίες και Δημοκρατία)

Σήμερα καλούμαστε να θυμηθούμε τα λόγια του Μακρυγιάννη

τούτη την πατρίδα την έχομε όλοι μαζί, σοφοί και αμαθείς, πλούσιοι και φτωχοί, πολιτικοί και στρατιωτικοί Δουλέψαμε όλοι μαζί να τη φυλάμε….είμαστε στο «εμείς» και όχι στο «εγώ»

αλλά εξίσου επιτακτικό είναι και σήμερα που η χώρα βιώνει καθώς μας λέει η υπουργός κρίση  οικονομική, ηθική και κοινωνική να θυμηθούμε τους στίχους από το Μεγάλο Τσίρκο

Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι,
μην έχεις πια την πείνα για καμάρι.
Οι αγώνες πού χεις κάνει δεν φελάνε
το αίμα το χυμένο αν δεν ξοφλάνε.

Ο «ξεριζωμός», αποκαλυπτικός θρήνος για τη Μικρά Ασία με τη Τζένη Καρέζη να δίνει ρεσιτάλ

 Μαρμαρωμένε βασιλιά, τι όνειρο, τι παγανιά
ο τάφος σου άδειος και σε μια γωνιά
μια χούφτα λόγια, αδιάβαστα χαρτιά.
Μαρμαρωμένε βασιλιά τι όνειρο, τι παγανιά
αντί για σε αναστήθηκε η Τουρκιά η Πόλη πάει
και η Σμύρνη στη φωτιά, διπλοχαμένη Αγιά Σοφιά
στερνή φωνή στην ερημιά την Προύσσα καίνε
και στο Αϊβαλί σταυρός αγκάθι ξύδι και χολή.
Χαμένη γη και προσφυγιά τα πόδια εδώ, αλλού η καρδιά
κομμάτια μου ψάχνω να βρω να κάνω ρίζα να ξανασταθώ
και να φωνάξω με φωνή που να ματώσουν οι ουρανοί
όλοι μας σφάζαν και μας πνίγανε μαζί,
Εγγλέζοι, Γάλλοι κι Αμερικανοί.    


Ο Ήρωας Εμμανουήλ Παπάς

Εμμανουήλ Παπάς
Σερραίος Αρχιστράτηγος των Μακεδονικών Δυνάμεων 1821

Εγεννήθη στη Δοβίστα Σερρών 1773
Ετάφη στη Ύδρα 5.12.1821

Ο Εμμανουήλ Παπάς (1772 – 1821) ξεκίνησε από το χωριό Δοβίστα Σερρών, σημερινό Εμμ. Παπάς, με πολύ λίγες γραμματικές γνώσεις, για να εξελιχθεί σε μεγαλέμπορα των Σερρών με καταστήματα στη Βιέννη και στην Κωνσταντινούπολη.


Ο αγώνας του

Στην Κωνσταντινούπολη, ο Εμμ. Παπάς και κατόπιν εντολής του Αλέξ. Υψηλάντη, προκειμένου να προετοιμάσει τον ξεσηκωμό των κατοίκων της Μακεδονίας, αγοράζει όπλα και πολεμοφόδια και στις 23 Μαρτίου 1821 τα φορτώνει σε καράβι και αναχωρεί για το Άγιο Όρος, που θεωρούνταν σαν ο πλέον «κατάλληλος τόπος» για τον επικείμενο ξεσηκωμό. Εκείνη την εποχή στα 20 μοναστήρια της Χερσονήσου του Άθω μόναζαν 3.000 άνδρες, αριθμός κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητος για στρατολόγηση, ενώ αρκετοί από αυτούς είχαν κιόλας μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία.

Ο Εμμ. Παπάς αποβιβάζεται στην Μονή Εσφιγμένου και αμέσως δίνει το έναυσμα της Επανάστασης πρώτα στα γύρω χωριά και ύστερα σχεδόνσε όλα. Στις 2 Ιουνίου οι ελληνικές δυνάμεις προελαύνουν προς τη Θεσσαλονίκη αλλά στην ουσία πρόκειται για «ρέπελο ασκέρι» που δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς ενισχύσεις, πολεμοφόδια και το κυριότερο ηγεσία. Γι αυτό και η Επανάσταση στη Χαλκιδική θα συρρικνωθεί γρήγορα και οι επαναστάτες θα περάσουν 4 ½ μήνες (Ιούνιος – Οκτώβριος 1821) αποκλεισμένοι στις δύο χερσονήσους. Είναι η εποχή που ο Δημ. Υψηλάντης ονομάζει τον Παπά «πληρεξούσιον αρχηγόν και διοικητήν των στρατιωτικών δυνάμεων του Αγίου Όρους της Κασσάνδρας και της Θεσσαλονίκης».

Αλλά το επαναστατικό κίνημα του Εμμ. Παπά όπου να ΄ναι φτάνει στο τέλος του. Η πτώση της Κασσάνδρας και «η αντιδραστική στάση» των μοναχών κάνουν την κατάσταση απελπιστική, ενώ άγριος, αποφασιστικός ακάθεκτος εισβάλλει ο Μεχμέτ Εμίν πασάς της Θεσσαλονίκης καταστρέφοντας, καίγοντας, σφάζοντας και ισοπεδώνοντας τα πάντα. Και τότε ο Εμμ. Παπάς θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει την Μονή Εσφιγμένου, να μπει σε ένα καράβι και να πάρει την κατεύθυνση της Ύδρας, έχοντας μαζί του, το μικρό του γιο τον Γιαννάκη καθώς και το προσωπικό του αρχείο.

Όμως, οι μέχρι τότε κακουχίες, η κούραση αλλά και η απογοήτευση είχαν φθείρει την υγεία του Σερραίου επαναστάτη, με αποτέλεσμα να πάθει καρδιακή προσβολή και να πεθάνει, πριν το καράβι φθάσει στην Ύδρα, στην οποία και θάφτηκε το σώμα του στις 5 Δεκεμβρίου 1821 με τιμές στρατηγού. Στις 17/5/66 τα οστά του μεταφέρθηκαν στα Σέρρας και τοποθετήθηκαν στη βάση του ανδριάντα του ήρωα, που κοσμεί την κεντρική πλατεία Ελευθερίας.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου