Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2021

ομιλία 2006

 

Αιδεσιμώτατε

Κοι συνάδελφοι,

Θα δοκιμάσω να μιλήσω σε σένα Νιότη σύντομα όχι επίσημα από το βήμα του ιερού Άμβωνα, αλλά πρόσωπο με πρόσωπο, τη μόνη ανθρώπινη σχέση που πηγάζει από την εικόνα του Θεού- το πρόσωπο του ανθρώπου. Γιατί μπορεί το σήμερα να είναι κακό ή άσχημο, αλλά το αύριο… .είναι δικό σας….

 

Η πνευματική και ηθική καχεξία μιας κοινωνίας αντανακλά πάνω απ’ όλα στη νεολαία. Οι νέοι δέχονται τον αντίκτυπο όλων των κοινωνικών μετασχηματισμών και αναστατώσεων. Γιατί είναι πάντα η μεγαλύτερη γενιά που δημιουργεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσονται και διαμορφώνονται οι νέοι. Γι’ αυτό και φέρει και τη μεγαλύτερη, αν όχι ακέραιη την ευθύνη για την πορεία των νέων.

Οι 3 Ιεράρχες που γιορτάζουμε σήμερα δηλαδή: Ο Μ. Βασίλειος , ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, έχουν βαθιά συνείδηση αυτής της αλήθειας. Ολόκληρη η ποιμαντική τους φροντίδα και η διακονία μετουσιώνεται σε παιδαγωγική –παιδευτική διακονία κάθε ηλικίας, περισσότερο όμως της νεολαίας. Είναι χαρακτηριστικά τα έργα και οι λόγοι που απευθύνουν «προς τους Νέους». Πάντα ημίν δεύτερα έστω της προνοίας των νέων». Προτεραιότητα της Παιδείας, είτε στο χώρο της οικογένειας είτε στο χώρο του κράτους. Και τότε ακούγονταν τα ίδια παράπονα, που και σήμερα διατυπώνονται για τους νέους: θρασύτητα-ανυπακοή-επανάσταση-ασέβεια-αναρχία- της Νεολαίας.

Τον τελευταίο καιρό επικρατεί ανησυχία σε γονείς και εκπαιδευτικούς με τα περιστατικά ακραίας βίας από ανήλικους. Τι είναι αυτό που οπλίζει τα χέρια των παιδιών; Το θέμα βέβαια δεν είναι η βία των εφήβων, αλλά η βία που υπάρχει στην κοινωνία. Αυτό που βιώνει σήμερα η νεολαία είναι απαξίωση, ανεργία, το να μη βλέπει πουθενά διέξοδο για το μέλλον της. Μια γενικότερη κοινωνική κατάσταση την οποία ούτε η κοινωνία ούτε το σχολείο μπορεί να την αντιμετωπίσει.

Το σχολείο δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει γιατί έχει χάσει την κοινωνικότητά του. Έχει γίνει ένας διεκπεραιωτής εξετάσεων και τίποτα περισσότερο. Μήπως τα παιδιά «παρασύρονται» από μεγαλύτερους τους οποίους έχουν ως πρότυπο;

 Ενοχοποιείται η τηλεόραση με τη βία και όλη η εποχή που κοιτάει το άμεσο κέρδος αντί να δίνει αξίες στα παιδιά; Σκέψεις και απόψεις που διαβάζει κανείς καθημερινά στον τύπο και που απασχολούν πάντα τους ανθρώπους.

Στο διάβα του χρόνου προσπάθησαν πολλοί φιλόσοφοι, επιστήμονες, ιδεολόγοι, μεταρρυθμιστές να αλλάξουν τον κόσμο να εξαλείψουν το κακό. Τα αποτελέσματα γνωστά. Ανοίγουν σχολεία, αλλά δυστυχώς ανοίγουν και φυλακές. Κάποτε ήταν οι δάσκαλοι. Σήμερα είναι σχεδόν αποκλειστικά οι δημοσιογράφοι που κρατούν τα κλειδιά της διαμόρφωσης κριτηρίων και αξιολογικών εκτιμήσεων. Αυτοί δημιουργούν τα πρότυπα, επιβάλλουν ινδάλματα καθιερώνουν αξίες σε μια κοινωνία. Θεαματικότητας.

Βέβαια υπάρχει ακόμα εκπληκτική ανθρώπινη ποιότητα, κρυμμένη, πνιγμένη στην αφάνεια. Ευφυΐα και δημιουργικότητα, εντιμότητα και ταλέντο, διάκριση του ζωτικού και ουσιώδους. Πίσω από το έργο των μορφωτικών ιδρυμάτων ,σχολείων, ενοριών, συλλόγων, προικισμένων δημοσιογράφων, εκδοτικής προσφοράς, επιστημονικής έρευνας, καλλιτεχνικής δημιουργίας, έντιμης επιχειρηματικής πρωτοβουλίας διορατικών εγχειρημάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Για να φτάσουν αυτά στη δημοσιότητα πρέπει να πειθαρχούν στις προδιαγραφές λαϊκίστικου εντυπωσιασμού.

Ποια θα ήταν όμως η μαρτυρία των 3 Ιεραρχών για την καλή αλλοίωση του ανθρώπου και της κοινωνίας; Οι 3 Ιεράρχες εντοπίζουν την παρατηρούμενη ανησυχητική πορεία της νεολαίας στην έλλειψη επαρκούς φροντίδας από μέρους των μεγαλύτερων και στην ελαττωματικότητα της προσφερόμενης αγωγής. Ως γονείς και δάσκαλοι ζητάμε πολλές φορές από τη νεολαία να έχει εκείνα που εμείς δεν της δίνουμε.

Η πρόοδος ή η οπισθοδρόμηση της ανθρώπινης κοινωνίας εξαρτάται από την ηθοπλαστική αγωγή των νέων. Αγωγή που καταξιώνεται βέβαια υπό το φως του προορισμού του ανθρώπου που είναι ο αγώνας «ομοιωθήναι Θεώ». Ο στόχος που θέτουν οι Πατέρες για την πορεία της ανθρωπότητας είναι μια καθολική αλλαγή των ανθρωπίνων πραγμάτων. Η «εν Χριστώ αλλαγή». Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος συνυφαίνει με αριστοτεχνικό τρόπο την κλήση για ριζική ανανέωση των πάντων που συντελείται με την Ανάσταση του Χριστού και το αδιάκοπο χρέος του χριστιανού για ανανεωτική προσπάθεια. Πολλά είναι αυτά που πρέπει να αλλάξουν στον κοινωνικό χώρο. -Μιλούν επίμονα για την ισοτιμία των ανθρώπων. Την εκτροπή από την ισότητα τη θεωρούν αδικία. Το κοινωνικό τους πιστεύω είναι κήρυγμα ισότητας και δικαιοσύνης. Μπροστά στη γέννηση και στο θάνατο βλέπει ο Γρηγόριος την εξίσωση όλων των ανθρώπων.

-Δεν περιορίζονται στην περιγραφή των κοινωνικών συνθηκών που πρέπει να αλλάξουν, αλλά προχωρούν προσωπικά σε δημιουργικές πρωτοβουλίες με πλούσιο κοινωνικό έργο. –

Αντιμετωπίζουν με αισιοδοξία το μέλλον του ανθρώπου. Ο καθένας έχει τη δυνατότητα για μετάνοια, μεταστροφή επάνοδο στο πρώτο κάλλος. Το κακό είναι μια εκτροπή, προϊόν μιας εγωκεντρικής, ιδιοτελούς χρήσης της ελευθερίας εκ μέρους του ανθρώπου.

Η κίνηση για μετάνοια ,αλλαγή, κάθαρση του κατ’ εικόνα συντελείται μέσα στη ζωή της Εκκλησίας, με τα μυστήρια, τη συμμετοχή δηλ. στη ζωή και την Ανάσταση του Χριστού. -Η κάθαρση πρέπει να ξεκινήσει από τα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης, εκεί όπου έχει συντελεσθεί η διαστροφή με την ειδωλοποίηση του Εγώ.

-Η Εκκλησία, που είμαστε όλοι εμείς κλήρος και λαός, είναι μια κοινωνία όχι αναμαρτήτων, αλλά διαρκώς μετανοούντων ανθρώπων.

Γι αυτό καλούν οι πατέρες της Εκκλησίας για άρση από τις μικρότητες τις ματαιότητες και τους θορύβους της ζωής πάνω από καιρικές αντιλήψεις και ανθρώπινα συστήματα που έρχονται και παρέρχονται , και για τη σπουδή της χριστιανικής παιδείας

-Οι τρεις Ιεράρχες εμφανίστηκαν ταπεινά και αθόρυβα, το έργο τους όμως ήταν ουσιαστικό και εντυπωσιακό. Επηρέασε και εξακολουθεί να επηρεάζει όσους έσκυψαν να το σπουδάσουν.

Ευτύχησαν να παιδαγωγηθούν από μητέρες που είχαν ως πρότυπο τον Χριστό. Σπουδάζουν την αρχαία Ελληνική και σύγχρονη Σοφία, γίνονται φιλόσοφοι πανεπιστήμονες μα πιο πολύ Θεολόγοι.

-Και οι τρεις άγιοι πριν γίνουν εξωτερικά μάρτυρες της αλήθειας, αγωνίστηκαν εσωτερικά. Πέρασαν μια σοβαρή περίοδο ασκητικής προετοιμασίας για την απελευθέρωση από τη δύναμη των παθών. Έτσι μπόρεσαν να ζήσουν και να δράσουν με εσωτερική ελευθερία. Ελεύθεροι από την αγάπη για χρήματα, για δόξα για άνεση.

Έτσι κάτοχοι και έμπειροι της παντοδαπής σοφίας, βαθείς γνώστες της εφηβικής ψυχής και κυρίως πρότυπα ζωής, ζωντανοί νόμοι του Θεού και κανόνες αρετής αναδείχθηκαν πρότυπα παιδαγωγών. Δε χρειαζόταν να διδάξουν την ενάρετη ζωή, αφού η ίδια τους η ζωή ήταν ζωντανός κανόνας αρετής. Στη γνώση και στη μάθηση όμως χρησιμοποιούν τα παραδείγματα, την εποπτική διδασκαλία, τη διήγηση, την επαγωγικότητα, τις ερωτήσεις, τον τερπνό τρόπο διδασκαλίας, το διάλογο. Πρότυπο διαλόγου είναι ο Θεός. Διαλέγεται ως ίσος με τον άνθρωπο. Μέχρι που γίνεται άνθρωπος.

-Η ευρύτητα των αντιλήψεών τους φαίνεται και στο θέμα της τεχνικής εκπαίδευσης. Σε εποχές μάλιστα που οι χειρωνακτικές εργασίες θεωρούνται βάναυσες, δέχονται με απόλυτη συμφωνία τη χρησιμότητα και σπουδαιότητα της τεχνικής εκπαίδευσης. Ο Γρηγόριος προχωρεί ακόμη περισσότερο και τονίζει την αναγκαιότητα Επαγγελματικού Προσανατολισμού. « Το σύμφωνο με τη φύση οδηγεί στην επιτυχία, το αντίθετο προς τη φύση φέρνει αποτυχία»

Ποιες άλλες όμως αρχές χρησιμοποιούν και συνιστούν στο έργο της Αγωγής των νέων: -Η ανατροφή του παιδιού πρέπει να είναι προσεκτική και συνεχής, όπως η κατασκευή ενός καλλιτεχνικού έργου. -η ψυχή του παιδιού σαν νεοϊδρυμένη πόλη, χρειάζεται νόμους και κανόνες-και κάθε ηλικία και κάθε παιδί πρέπει να έχει δικό του τρόπο και μέθοδο αγωγής.

Γιατί κάθε παιδί είναι μοναδικό ως προς τα χαρακτηριστικά, τα ενδιαφέροντα, τις ικανότητες και τις ανάγκες μάθησης. Και με ίσες ευκαιρίες προς όλα τα παιδιά που να προωθούν τη διαφορετικότητα και τον πλουραλισμό , βασικές αρχές της Ειδικής Αγωγής θα λέγαμε. -όχι μόνο λόγια και ξηρές γνώσεις, αλλά παραδειγματική διδασκαλία. -όχι μόνο απαγορεύσεις στα παιδιά, αλλά πρέπει να προσφέρονται και υποκατάστατα σε όσα τους απαγορεύονται. -χρησιμοποιούν και συνιστούν ακόμη ανάμεσα στα άλλα τον εθισμό που μεταβάλλεται σε φυσικό νόμο, το παράδειγμα, την ανιδιοτελή αγάπη που ωθεί σε αγαθά έργα.

-Ο Χρυσόστομος συνιστά λεπτούς χειρισμούς στην παιδαγωγία του εφήβου, γιατί η ψυχή του είναι ακατάστατο πέλαγος και δέρνεται από ανέμους. -Δεν παραλείπουν όμως και τον ονειδισμό και την επιτίμηση με γνώμονα πάντα την αγάπη και με πολύ φειδώ την τιμωρία , όταν πρόκειται για δύσκολο παιδί που εκμεταλλεύεται αρνητικά την αγάπη. Η κακή πορεία βέβαια του ανθρώπου δεν αποτρέπεται από τις σκληρές τιμωρίες .

Είναι καθαρά θέμα παιδείας η καταστολή της.

Ποια παιδεία όμως;

Παιδεία ανθρωπιστική που να αγαπά, να σέβεται τον άνθρωπο, τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το μοντέλο αυτό είναι απελπιστικά ακαθόριστο.

Ο άνθρωπος αδυνατεί να καθορίσει το μοντέλο του ανθρώπου που θα αγαπά και θα σέβεται,

Ποιον άνθρωπο; Τον οικονομικό, τον ισχυρό, τον διανοούμενο; Ποιος θα μπορούσε να αγαπήσει περισσότερο τον άνθρωπο από τον θεάνθρωπο, που ήρθε να φυτέψει και να κρατήσει ζωντανή αυτήν την αγάπη για το συνάνθρωπο.

Μια αγάπη ένα σέβας που στηρίζεται αποκλειστικά στον άνθρωπο, στην πρώτη δυσκολία θα ξεπέσει. Ενώ όταν αγαπάει ο Θεός μέσα από τον άνθρωπο, όπως μας το έδειξαν οι πατέρες

«η αγάπη αυτή ουδέποτε εκπίπτει» Οι πατέρες θεωρούν ότι μόρφωση, αγωγή και εξανθρωπισμός πρέπει να έχουν ως πρότυπο την αγάπη του Θεού στον άνθρωπο. Αν οι παιδαγωγούμενοι δεν αποδεχθούν αγαπητικά τον παιδαγωγό δεν θα αποδεχθούν ούτε τη γνώση που τους προσφέρει. Όποιος κατορθώσει να κερδίσει την αγάπη των μαθητών του, ας είναι βέβαιος ότι έχει πετύχει.

Εμείς ως δάσκαλοι αγαπημένη μας Νιότη επαναλαμβάνουμε τα πατερικά λόγια. Δεν ξέρουμε άλλο τρόπο να σας μορφώσουμε από την αγάπη.

Εσύ να το συλλογιστείς αυτό καλά, εσύ Νιότη τώρα που θα βγεις στο δρόμο να πας στη δικιά σου περιπέτεια , γιατί αν είσαι αληθινά ζωντανή κάνεις τα έργα της παράδοσης να μην πεθαίνουν.

 

 

Και κάθε νιόκοπη γενιά αν δεν φυσήξει στο κάρβουνο τη παράδοσης να το κάνει να κοκκινίσει, κάλλιο να την κλαις.

 

 

 

Συγχαρητήρια στους μαθητές του 4ου Ενιαίου Λυκείου της Δράμας για την πετυχημένη συμμετοχή τους στους Πανελλήνιους Μαθητικούς Αγώνες χορού.
Διακρίθηκαν με έπαινο και ξεσήκωσαν με τον παλμό και τη ζωντάνια τους όχι μόνο τους συμμετέχοντες στην τελετή λήξης, αλλά και πλήθος Αθηναίων, αφού χόρευαν στο κέντρο της Αθήνας για ώρες.

Δούλεψαν και προετοιμάστηκαν τέλεια με τις καθηγήτριες Μαρία Ευδορίδου και Αγγελική Παλατίδου. Τους χορούς δίδαξε η κυρία Δέσποινα Κεσατίδου. Ποντιακή λύρα έπαιξε ο Τάσος Σιγγιρίδης και στα νταούλια ήταν η Ευσταθία Ζερφειρίδου και ο Γρηγόρης Κεσαπίδης. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 2021